کسانی که با هر عنوانی در شرکتهای باربری کار می‌کنند واژه ” بارنامه” کلمه‌ای ملموس و پر استفاده است. این کلمه الفبای آشنایی با قوانین کار در حوزه حمل و نقل و باربری است.
بارنامه چیست؟
ساده‌ترین پاسخ به این پرسش که بارنامه چیست؟ بارنامه یک سند لازم و ضروری برای جابه‌جایی یک محموله بار است.
در واقع بارنامه که در زبان انگلیسی به آن Bill Of Loading یا BL گفته می‌شود، یک سند حقوقی است که به عنوان قرارداد بین صاحب بار، شرکت حمل و نقل و حامل یک وسیله نقلیه امضا می‌شود. به این ترتیب حامل اجازه خواهد داشت که بار تشریح شده در بارنامه را از انبار تحویل گرفته و آن را به مقصد حمل کند.
تاریخچه بارنامه
برخی معتقدند تاریخچه بارنامه به زمان روم باستان باز می‌گردد. گرچه سندی رسمی برای استناد به این مدعا وجود ندارد، اما چون روم یکی از مهد‌های تمدن بشری است، این احتمال منطقی بوده و می‌تواند درست باشد. اما اگر بخواهیم تاریخچه بارنامه را بر اساس اسناد موجود بیان کنیم باید به قرن ۱۱ میلادی برگردیم. چون اولین اسناد شبیه به بارنامه از آن دوران به جا مانده است.
البته قوانین رسمی و مدون مربوط به ثبت یک بارنامه به سال ۱۳۵۰ میلادی بازمی‌گردد. در واقع در این تاریخ بود که بارنامه‌های رسمی و قانونی با قالبی شبیه به آنچه اکنون به عنوان بارنامه وجود دارند، پدید آمدند.
چرا بارنامه تا این اندازه مهم است؟
چون بارنامه یک سند رسمی و حقوقی است. این جمله به معنای آن است که اگر برای بار سند شده در بارنامه در حین حمل مشکلی پیش بیاید، صاحب بار قادر است طبق اطلاعات موجود در بارنامه از باربری یا حامل بار شکایت کند؛ بنابراین دانستن دلایل اهمیت بارنامه کمک می‌کند افراد درک کنند که پیش از تحویل گرفتن بار و حمل آن زیر چه سند مهمی را امضا می‌کنند و در قبال آن چه مسئولیت‌هایی را برعهده دارند.
به طور کلی بارنامه دارای اهداف یا نقش‌های اساسی زیر است:
- بارنامه اصلی‌ترین مدرک یا قرارداد رسمی حمل کالا است.
- بارنامه رسید کالا است.
- این سند قابل معامله است.
- اطلاعات آن بدون قید و شرط است. یعنی اگر قصوری در تحویل بار سند شده در بارنامه صورت گیرد این موضوع از مراجع قانونی قابل پیگیری است. مگر این‌که طرفین روی شکل دیگری از تحویل بار تفاهم کرده باشند.
همین توضیحات کافی است که دلایل اهمیت بارنامه روشن و وجهه قانونی این سند و مسئولیت‌هایی که در پی امضای آن بین صاحب بار، باربری و حامل بار متوجه تمام طرفین می‌شود مشخص شود.
اطلاعات کلی بار
این اطلاعات شامل: ماهیت، نوع، وزن، ابعاد، تعداد، شکل بسته‌بندی، وضعیت ظاهری و به‌صورت کلی هرآنچه که هویت یک بار را به طور کامل شرح می‌دهد، می‌شود.
اطلاعات ارسال کننده بار
ارسال کننده بار لزوماً صاحب آن نیست. اما اطلاعات مربوط به شخص ارسال کننده که شامل: نام و نام خانوادگی، کد ملی، اطلاعات تماس و … می‌شود باید در بارنامه درج شود.
اطلاعات مبدأ بار
آدرس دقیق محل بارگیری و تاریخ بارگیری باید در بارنامه درج شود.
اطلاعات تحویل گیرنده بار
نام، نام خانوادگی، کد ملی و اطلاعات تماس فردی که در مقصد بار را از حامل و باربری تحویل می‌گیرد باید در بارنامه مشخص باشد.
اطلاعات مقصد
زمان تقریبی رسیدن بار به مقصد و آدرس دقیق محلی که بار باید توسط حامل تحویل داده شود جزو ضروری‌ترین اطلاعات موجود در بارنامه است.
اطلاعات حامل بار
نوع وسیله نقلیه، اطلاعات شخصی و اصلی حامل وسیله نقلیه، حتی آدرس دقیق محل سکونت و اطلاعات تماس او باید در بارنامه ذکر شود. در صورتی که بار توسط وسیله‌ای مانند تریلی یا هر خودروی دیگری حمل می‌شود اطلاعات اساسی خودرو مانند نوع خودرو، شماره و سری پلاک نیز باید در بارنامه ثبت شود.
اطلاعات مالی بار
جزئیات مربوط به هزینه اصلی بار، کمیسیون شرکت باربری، شیوه پرداخت هزینه حمل بار و بیمه بار در بارنامه درج می‌شود.
اطلاعات ثبتی بارنامه
هر بارنامه شامل اطلاعاتی نظیر شماره بارنامه، سریال بارنامه و تاریخ تنظیم است که در بالاترین بخش بارنامه درج می‌شود.
قوانین بارنامه چیست؟
طبق قوانین بارنامه ارسال کننده و گیرنده بار وظایف زیر را بر عهده دارند:
- ارسال کننده موظف است مشخصات کامل بار و آدرس محل دقیق بارگیری را مشخص کند.
- وظیفه ارسال کننده است که مشخصات دقیق تحویل گیرنده بار همچنین آدرس محل تخلیه یا تحویل بار را اعلام کند.
- ارسال کننده باید به موقع برای بارگیری محموله در محل مبدأ حاضر شود.
- تحویل گیرنده بار باید به موقع در محل مقصد حاضر شود و بار را تحویل بگیرد.
- هزینه حمل بار طبق قرار قبلی باید توسط ارسال کننده یا تحویل گیرنده بار تمام کمال یا به‌صورت پیش کرایه و پس کرایه پرداخت شود.
قوانین بارنامه برای باربری
شرکت باربری، صادر کننده بارنامه است. شرکت باربری بارنامه را به عنوان سند بین صاحب بار و خودش تنظیم کرده و طرفین آن را امضا می‌کنند. طبق قوانین بارنامه، باربری موظف است:
- اطلاعات لازم در بارنامه را به شکل دقیق در این سند درج کرده سپس آن را وارد سیستم بارنامه کند.
- اسناد بارنامه را برای مدت مشخصی بایگانی کرده و از آن‌ها نگهداری کند.
- بار را بیمه کند.
- پروانه عبور بار را از مرز شهر یا کشور را از مراجع ذی‌صلاح اخذ کند.
همانطور که در مقالات گذشته اشاره کرده ایم شرکت آسان بار جز اولین شرکتهای می باشد که توانسته است مجوز بزرگ مقیاس هوشمند را کسب نمایید و به واسطه آن برنامه آنلاین از هر مبدای صادر نمایید.
وظایف حاملان بار
طبق قوانین بارنامه، حامل بار از کاپیتان کشتی گرفته تا رانندگان وانت موظف‌اند:
- در زمان مقرر شده برای تحویل گرفتن بار در محل مبدأ حاضر باشند.
- از زمان تحویل گرفتن بار در مبدأ تا تحویل آن در مقصد مراقب سلامت بار باشند.
- به موقع و بدون وقفه بی دلیل به سمت مقصد حرکت کنند.
- در زمان مقرر شده و با در نظر گرفتن زمان‌های توقف در محل دقیق مقصد حضور پیدا کرده و اقدام به تحویل بار نمایند.
انواع بارنامه
- بارنامه هوایی
- بارنامه راه آهن
- بارنامه دریایی
- بارنامه آن دک (on deck)
بارنامه آن دک نوع خاصی از بارنامه دریایی است. این نوع بارنامه به معنی آن است که کالایی در انبار یا خن کشتی جا نشده و روی عرشه قرار دارد. بنابراین ممکن است بنا به ماهیتی که دارد در طول مسیر تا رسیدن به مقصد آسیب ببیند.
- بارنامه آن بورد (on board)
بارنامه آن بورد نوع دیگری از بارنامه دریایی است. این بارنامه به معنی آن است که کالا در انبار یا خن کشتی قرار داده شده و بدون آسیب احتمالی حمل خواهد شد.
- بارنامه حمل و نقل با کامیون
- بارنامه سراسری
- بارنامه مرکب
- بارنامه رسید پستی
- بارنامه پلیس راهی
در آینده به طور تخصصی به هر یک از این مطالب می‌پردازیم
در صورتی که صاحب باری بارنامه نداشته باشد، ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده بارنامه باید توسط او پرداخت شود، نه شرکت باربری.