مقدمه
افراد برای حمل و نقل بارهای خود از مبدأ به مقصد باید به مراکز حمل و نقل مراجعه کنند. این امر موجب کوتاه‌تر شدن روند انتقال شده و زمان کمتری صرف این کار می‌شود. بارنامه در واقع یک قرارداد بین ارسال‌کننده بار و شرکت حل و نقل بار بوده که در متن این قرارداد، تمام مشخصات بار جهت ارسال به مقصد مشخص شده و گیرنده نیز معین شده است.
همچنین بارنامه را می‌توان نوعی رسید معرفی کرد که باید تمامی جزئیات در آن لحاظ شده باشد و هر ادعایی خارج از آن چیزی که در آن درج شده، اعتباری نخواهد داشت. برای استعلام بارنامه‌ها، روش‌های مختلفی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان استعلام بارنامه با کارت هوشمند اشاره کرد.
همچنین بارنامه‌ها انواع مختلفی نیز دارند که شامل بارنامه هواپیما، کشتی، کامیون و قطار می‌شود و تمامی قوانین مشخص شده برای آن‌ها باید رعایت گردد. در این مقاله علاوه بر معرفی انواع بارنامه و اهمیت این موضوع، به روند استعلام‌گیری برای بارنامه‌ها نیز اشاره خواهد شد. علاقمندان به این موضوعات می‌توانند تا انتهای این مقاله همراه ما باشند.
بارنامه چیست؟
بارنامه قراردادی رسمی برای حمل بار است. در واقع در بارنامه‌ها، مالک قانونی بار، شواهد، اطلاعات مالی بار، اطلاعات فرستنده و گیرنده بار، مشخصات کامل راننده و کامیون حمل‌کننده بار مشخص می‌شود. این قرارداد بین صاحب کالا و راننده خواهد بود.
در صورت عدم وجود بارنامه، شرکت حمل و نقل بار، هیچ‌گونه تعهدی نسبت به سلامت کالا نداشته و از طرفی هر فردی می‌تواند در رابطه با تصاحب بار، ادعا داشته باشد و آن را تحویل بگیرد. با صدور بارنامه، صاحب محموله دارای حقوق قانونی برای تصاحب بار بوده و همچنین می‌تواند مالکیت خود را به فرد دیگری نیز منتقل کند.
بارنامه الکترونیک چیست؟
بارنامه الکترونیکی یا Ebl در واقع یک نسخه الکترونیک از بارنامه کاغذی بوده که عملکرد بارنامه کاغذی را به صورت مدرن انجام می‌دهد. این نوع بارنامه از طرف سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور اعطا خواهد شد. در این نوع بارنامه، به شرکت حمل و نقل و ناوگان حمل کالا یک کد رهگیری داده می‌شود که از سوی نهادهای نظارتی مانند پلیس، قابل پیگیری است.
قوانین و مقررات بارنامه
قبل از معرفی روش استعلام بارنامه با کارت هوشمند، باید به قوانین و مقررات بارنامه‌ها اشاره کرد. در زمان صدور بارنامه، یک سری قوانین و مقررات مشخص وجود داشته که طرفین بارنامه که شامل صاحب بار و حمل‌کننده بار (همان شرکت حمل و نقل)، گیرنده و راننده باید این قوانین و مقررات را به طور کامل رعایت کنند. در ادامه قوانین و مقررات بارنامه بررسی خواهند شد؛
1-قوانین مربوط به شرکت حمل و نقل
قوانین و مقررات مربوط به شرکت‌های حمل‌کننده بار شامل موارد زیر می‌شود؛
• شرکت و یا همان موسسه حمل و نقل بار، تنظیم و تکمیل بارنامه را بر عهده داشته و میزان هزینه دریافتی برای انتقال بار را مشخص می‌کند.
• شرکت‌های حمل و نقل می‌توانند به صورت قانونی، اقدام به صدور بارنامه به سایر نقاط کشور نمایند.
• این شرکت‌ها برای اخذ مجوزها و پروانه‌های ترافیکی برای عبور بار نیز اقدام می‌کنند.
• همچنین این شرکت‌ها می‌توانند اقدام به صدور بارنامه‌ای که تحت پوشش بیمه نیز قرار دارد، نمایند.
2-قوانین استعلام بارنامه فرستندگان و صاحبان بار
صاحبان بار در واقع افرادی هستند که برای استعلام بارنامه با کارت هوشمند یا دیگر روش‌ها، اقدام می‌کنند. از این رو این افراد باید از قوانین به خوبی آگاهی داشته باشند. در ادامه این قوانین به طور کامل آمده است؛
• صاحبان بار باید مشخصات دقیق بار خود را نظیر وزن، حجم، ارتفاع، طول، عرض، نوع بسته‌بندی و دیگر شرایط فیزیکی بار به همراه آدرس کامل و درست از محل بارگیری را ارائه دهند.
• صاحب بار باید مشخصات فرد گیرنده، آدرس دقیق و محل تحویل بار را نیز مشخص نمایند.
3-استعلام بارنامه با کارت هوشمند برای گیرندگان بار
گیرندگان بار برای استعلام بارنامه با کارت هوشمند و یا دیگر روش‌ها، نیاز به راهنمایی خواهند داشت. این افراد، گروه‌ها و یا شرکت‌ها باید از قوانین موجود برای انجام این کار اطلاع کافی داشته باشند. این قوانین به شرح زیر خواهد بود؛
- تا وقتی که تخلیه بار در کوتاه‌ترین زمان ممکن اتفاق نیفتد، حق توقف نباید پرداخت شود.
- در صورت پرداخت کامل کرایه، این امر باید در بارنامه ذکر شده باشد.
4-قوانین و مقررات مربوط به رانندگان
قوانین و مقررات مربوط به رانندگان شامل موارد زیر می‌شود؛
• رانندگان باید از بارنامه به طور صحیح نگهداری نمایند، زیرا تا زمانی که بارنامه را تحویل ندهند، اجازه تخلیه بار را ندارند.
• رانندگان باید از باری که وظیفه حمل و نقل آن را برعهده دارند، کاملاً مراقبت و نگهداری کنند.
• سرعت رساندن بار به مقصد مهم بوده و در بارنامه زمان تقریبی رسیدن بار لحاظ شده است.
• راننده باید در زمان تخلیه بار حضور داشته باشد.
سایت استعلام بارنامه با کارت هوشمند
همانطور که گفته شد، بارنامه یک قرارداد میان صاحب بار و شرکت حمل و نقل بار بوده که در شرح این قرارداد، با توضیحات کامل، ارسال بار به مقصد تعیین شده و گیرنده بار در مقصد نیز مشخص می‌شود.
افراد برای استعلام بارنامه، نیازی به مراجعه حضوری به پایانه‌های حمل بار نداشته و با مراجعه به سایت استعلام بارنامه می‌توانند به صورت اینترنتی ثبت‌نام کرده و اقدام به دیدن بارنامه یا نیاز به حمل و نقل نمایند. در معرفی سایت استعلام تعداد بارنامه می‌توان گفت که این کار کاملاً به صورت اینترنتی انجام شده و افراد برای مراجعه به این سایت باید به آدرس smartcard.rmto.ir مراجعه نمایند.
مراجعه‌کنندگان به این سایت، می‌توانند استعلام بارنامه با کارت هوشمند راننده را انجام داده و همچنین برای استعلام کارت هوشمند ناوگان مسافربری و کارت سلامت راننده نیز اقدام نمایند. علاوه بر این موارد، کاربران در سایت smartcard.rmto.ir، به استعلام پیمایش ناوگان و استعلام نیمه یدک نیز دسترسی خواهند داشت.
از دیگر خدمات غیرحضوری در سایت راهداری، می‌توان به ثبت نام نیمه یدک، تمدید غیرحضوری رانندگان و ثبت نام وانت بار اشاره کرد. صدور مجوزهای حریم راه، کنترل و نظارت بر مجتمع‌های خدمات رفاهی در این سایت انجام شده و امکان مشاهده تعرفه خدمات کارت هوشمند رانندگان و ناوگان و صدور کارت هوشمند برای حمل و نقل عمومی نیز در سایت راهداری فراهم است.
استعلام بارنامه با کارت هوشمند
استعلام بارنامه با کارت هوشمند در واقع همان استعلام کارت هوشمند راننده بوده که از طریق سایت smartcard.rmto.ir، معروف به سایت راهداری، قابل انجام خواهد بود. رانندگان فعال در حوزه حمل و نقل، باید کارت هوشمند داشته باشند و این کارت نیز از طرف سازمان حمل و نقل و راهداری برای آن‌ها صادر می‌شود.
در کارت‌های هوشمند نیز اطلاعات مرتبط با راننده به طور کامل درج شده و برای ثبت تخلفات راننده، از این کارت استفاده خواهد شد. روند این نوع استعلام، بدین صورت است که کاربر ابتدا وارد سایت راهداری به نشانی smartcard.rmto.ir می‌شود. برای این کار باید نشانی سایت را در گوگل جستجو کرده و وارد اولین نتیجه جستجو شد.
بعد از ورود کاربر به صفحه اول سایت، در اواسط این صفحه، امکانات متعدد سایت نظیر استعلام کارت هوشمند راننده، ناوگان باری، ناوگان مسافربری و غیره قابل مشاهده است.
کاربر بعد از انتخاب گزینه استعلام کارت هوشمند، وارد صفحه بعدی شده و باید موارد لازم را وارد نماید. در صورتی که فرد اطلاعات را به طور صحیح وارد کرده باشد، استعلام بارنامه انجام شده و به آن دسترسی می‌یابد. این استعلام قابل چاپ بوده و می‌توان آن را به همراه اطلاعات درج شده در آن، پیرینت گرفت. البته برای استعلام بارنامه، روش‌های دیگری نیز وجود داشته که از جمله آن‌ها می‌توان به استعلام بارنامه از طریق شماره پرونده و کدملی اشاره کرد.
استعلام بارنامه با کارت هوشمند با کمک مجموعه آی بار پی
با توجه به پیشرفت تکنولوژی و علم در زمینه‌های مختلف، در زمینه حمل و نقل بار و بارنامه نیز فناوری‌های جدیدی معرفی شده و مدیریت بارنامه‌ها، پرداخت به موقع به رانندگان بعد از تخلیه بار، کنترل ناوگان و نظارت بر عملکرد رانندگان و غیره در سال‌های اخیر دستخوش تغییر شده و راهکارهای فناورانه به این حوزه نیز نفوذ کرده‌اند.
همین امر نیز موجب تأثیرات بسیاری در صنعت لجستیک و استعلام بارنامه با کارت هوشمند شده است. بر اساس همین موضوع، شرکت نوآوران ابتکار احسان، با تمرکز بر خدمات فناورانه در حوزه لجستیک، پلتفرم‌های مدیریت حمل آی بار و سامانه فین تک لجستیک آی بار پی را راه‌اندازی کرده‌اند.
با استفاده از سامانه آی بار پی می‌توان به طور مستقیم به اطلاعات بارنامه الکترونیک از سازمان راهداری دسترسی داشته و آن را پردازش نمود. همچنین امکان صدور سند هزینه و پرداخت مستقیم از حساب بانکی طرف مقابل به حساب بانکی رانندگان نیز وجود داشته و در هر زمان و مکانی مدیران مالی، لجستیک و صاحبان بار می‌توانند در بستری امن و قابل دسترس، انتقالات مالی خود را انجام دهند.
علاوه بر این، با استفاده از سامانه آی بار پی، می‌توان گزارش‌های مدیریتی در زمینه پرداخت لجستیک را نیز ارائه داده و امکان استفاد به EPR سازمانی و دریافت تسهیلات بانکی با ارائه گردش مالی نیز وجود دارد. کاربران و علاقمندان به این موضوعات می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به سامانه ibaarpay.com مراجعه کرده و با بررسی امکانات سایت، از آن برای پیشبرد کارهای خود استفاده کنند.