سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS) چیست؟

سیستم حمل و نقل هوشمند یا ITS (Intelligent Transportation Systems) مجموعه‌ای از فناوری‌ها، نرم‌افزارها، تجهیزات و خدمات است که به یک کنترل مرکزی متصل می‌شوند. هدف این سیستم بهبود کیفیت، ایمنی، بهره‌برداری و مدیریت حمل و نقل است. این سیستم‌ها به منظور حل مشکلات مرتبط با ترافیک، تراکم، هوا، ایمنی و کیفیت زندگی توسعه داده شده‌اند. با ما در بلاگ سایت سامانه هوشمند حمل و نقل آی بار همراه باشید تا شما را با اجزای سیستم حمل و نقل هوشمند، اهداف و مزایای این سیستم آشنا کنیم.

اجزای سیستم حمل و نقل هوشمند

سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS) از چندین اجزای مهم تشکیل شده است که همه با هم برای بهبود عملکرد و مدیریت بهتر ترافیک و حمل و نقل در شهرها و مناطق مختلف نقش دارند. در ادامه به برخی از اجزای کلیدی ITS اشاره می‌شود.

1. سنسورها و دستگاه‌های اندازه‌گیری

یکی از اجزای سیستم حمل و نقل هوشمند سنسورها و دستگاه‌های اندازه‌گیری هستند. از جمله این سنسورها می‌توان به دوربین‌ها، سنسورهای تشخیص وسایل نقلیه، سنسورهای شنوایی و سنسورهای متعدد دیگر اشاره کرد. این سنسورها اطلاعات مربوط به ترافیک، تراکم راه‌ها، وضعیت راه‌ها، و رفتار رانندگان را جمع‌آوری می‌کنند.

2. سیستم‌های مخابراتی

سیستم‌های مخابراتی امکان انتقال لحظه‌ای اطلاعات از سنسورها به مراکز کنترل و مدیریت ترافیک را فراهم می‌کنند. از جمله تکنولوژی‌های مورد استفاده می‌توان به شبکه‌های بی‌سیم، اینترنت اشیاء (IoT) و شبکه‌های فایبر نوری اشاره کرد.

3. مراکز کنترل و مدیریت ترافیک

این مراکز مسئول مدیریت و کنترل ترافیک در مناطق مختلف هستند. آنها از اطلاعات جمع‌آوری‌شده توسط سنسورها و دستگاه‌های اندازه‌گیری استفاده کرده و تصمیمات مناسبی برای بهبود ترافیک و ایمنی اتخاذ می‌کنند.

4. سیستم‌های اطلاعات مسافران

این سیستم‌ها به مسافران اطلاعات در زمان واقعی در مورد ایستگاه‌ها، زمان وقوع حوادث، و تغییرات در برنامه‌های حمل و نقل عمومی ارائه می‌دهند. این اطلاعات می‌توانند از طریق وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها، تابلوهای اطلاعاتی در ایستگاه‌ها و سیستم‌های تلفن همراه به مسافران ارائه شوند.

5. سیستم‌های هشدار و امنیتی

این سیستم‌ها به تشخیص خطرات ایمنی رانندگان کمک می‌کنند. از جمله این سیستم‌ها می‌توان به سیستم‌های هشدار تصادف، تشخیص حمل و نقل عمومی و خودرو و سیستم‌های پیشگیری از دزدی اشاره کرد.

6. سیستم‌های ناوبری GPS

 GPSبه عنوان یکی از تکنولوژی‌های کلیدی در ITS استفاده می‌شود تا مسیریابی بهینه و اطلاعات در زمان واقعی را به رانندگان و مسافران ارائه دهد.

7. تابلوهای الکترونیکی و سیستم‌های نمایش

این تجهیزات برای نمایش اطلاعات مربوط به ترافیک، تغییرات جاده و هشدارها به رانندگان در خیابان‌ها و بزرگراه‌ها استفاده می‌شوند.

8. سیستم‌های ارتباطی

این اجزاء شامل شبکه‌های ارتباطی مختلف مانند اینترنت، شبکه‌های سلولی و سیستم‌های ارتباطی وایرلس هستند که اجازه انتقال داده‌ها و اطلاعات بین دستگاه‌ها و مراکز مدیریت ترافیک را فراهم می‌کنند.

اهداف سیستم حمل و نقل هوشمند

سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS) اهداف متعددی دارد که بهبود کیفیت زندگی شهروندان، بهبود حمل و نقل عمومی و خصوصی و کاهش تأثیرات منفی ترافیک بر محیط زیست و اقتصاد منطقه را هدف می‌گیرد.

1) کاهش ترافیک و زمان سفر

یکی از اهداف اصلی سیستم هوشمند حمل و نقل، کاهش ترافیک و زمان سفر برای افراد است. با استفاده از اطلاعات لحظه‌ای و بهره‌گیری از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، سیستم‌های ITS می‌توانند ترافیک را بهبود بخشیده و زمان سفر را کاهش دهند.

2) افزایش ایمنی با سیستم هوشمند حمل و نقل

این سیستم هوشمند به افزایش ایمنی حمل و نقل کمک می‌کند. با استفاده از سنسورها و دستگاه‌های ارتباطی، این سیستم‌ها می‌توانند از نزدیکی خودروها به یکدیگر آگاهی داشته باشند و در صورت بروز خطر، راننده‌ها را هشدار دهند. به این ترتیب تصادفات را کاهش داده و از تصادفات خطرناک جلوگیری کنند.

3) بهره‌وری بالا

این سیستم هوشمند می‌تواند به بهره‌وری بالاتر در حمل و نقل عمومی و خصوصی کمک کند. از جمله این بهره‌وری‌ها می‌توان به بهبود برنامه‌ریزی مسیر، کاهش زمان انتظار در ایستگاه‌ها و بهبود ارتباطات بین وسایل نقلیه و مسافران اشاره کرد.

4) کاهش آلودگی هوا با سیستم حمل و نقل هوشمند

با کاهش ترافیک بی‌مورد و بهینه‌سازی مسیرها، سیستم حمل و نقل هوشمند می‌تواند به کاهش آلودگی هوا کمک کند. کاهش ترافیک درون شهری و ترافیک متوسط در مسیرهای بزرگ به معنای کاهش مصرف سوخت و تخلیه گازهای آلاینده به محیط زیست است. به این ترتیب سیستم حمل و نقل می‌تواند به بهبود کیفیت هوای شهرها و کاهش آلودگی هوا کمک کند.

5) پشتیبانی از حمل و نقل عمومی پایدار

سیستم هوشمند حمل و نقل می‌تواند به توسعه حمل و نقل عمومی، حمل و نقل مشترک و حمل و نقل پایدار کمک کند که از نظر محیطی و اقتصادی مفیدتر هستند.

6) ارتقاء امکانات حمل و نقل عمومی

سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS) می‌تواند به بهبود امکانات حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس‌ها، متروها و قطارها کمک کند. این ارتقاها ممکن است شامل افزایش فراوانی سرویس‌ها، ایجاد اطلاعات لحظه‌ای و پیشنهادات مسیر به مسافران باشد.

7) تجربه کاربری بهتر با سیستم هوشمند حمل و نقل

حمل و نقل هوشمند تجربه کاربری بهتر برای رانندگان و مسافران ارائه می‌دهد. این شامل اطلاعات لحظه‌ای، نقشه‌های ترافیک و راهنمای مسیر دقیق می‌شود.

8) مدیریت ترافیک در شرایط ویژه

سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS) می‌تواند در مدیریت ترافیک در شرایط ویژه مانند آلودگی هوا، برف و باران، حوادث، و رویدادهای ویژه به کار گرفته شود.

9) مدیریت پارکینگ

سیستم‌های پارکینگ هوش مصنوعی از دوربین‌ها و سنسورها برای ارائه اطلاعات لحظه‌ای در مورد تعداد خالی مانده‌ها در پارکینگ‌ها استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها به رانندگان کمک می‌کنند تا به سرعت پارکینگ مناسب را پیدا کنند. با استفاده از این سیستم، می‌توان بهتر پارکینگ‌ها را مدیریت کرد و می‌توان از تراکم‌ در اطراف مراکز شهری جلوگیری کرد.

کاربردهای سیستم حمل و نقل هوشمند

کاربردهای سیستم‌های حمل و نقل هوشمند شامل انواع مختلفی از خدمات و امکانات هستند. این کاربردها تنها یک بخش از تنوع کاربردهای سیستم‌های حمل و نقل هوشمند هستند. در زیر به توضیح کاربردهایی که شما اشاره کردید می‌پردازم.

• سیستم‌های حمل و نقل هوشمند به مدیریت پارکینگ به صورت هوشمند کمک می‌کنند.
• با استفاده از سیستم‌های حمل و نقل هوشمند، عوارض و هزینه‌های مرتبط با ترافیک و پارکینگ به صورت الکترونیکی جمع‌آوری می‌شوند. این به تسهیل پرداخت‌ها و کاهش امکان خطاهای انسانی کمک می‌کند.
• سیستم‌های حمل و نقل هوشمند می‌توانند سیگنال‌های هشدار اضطراری به وسایل نقلیه ارسال کنند. به عنوان مثال، در صورت وقوع تصادف، سیستم می‌تواند به خودروها دستور توقف دهد یا اطلاعات تصادف را به مراکز اورژانس منتقل کند.
• سیستم‌های حمل و نقل هوشمند می‌توانند سرعت خودروها را کنترل کرده و تغییر سرعت آنها را تنظیم کنند. این به کاهش حوادث و افزایش ایمنی رانندگان کمک می‌کند.
• فناوری RFID (شناسایی فراگیر با فرکانس‌های رادیویی) در مدیریت حمل و نقل جاده‌ای به کار می‌رود. این فناوری به شناسایی خودروها، پرداخت هزینه‌های عبور از محدوده‌های پرداخت عوارض و مدیریت ترافیک کمک می‌کند.
• چراغ‌های راهنمایی و رانندگی به صورت هوشمند و بر اساس ترافیک و شرایط جوی تنظیم می‌شوند. این به بهبود جریان ترافیک و افزایش ایمنی کمک می‌کند.
• سیستم‌های حمل و نقل هوشمند مبتنی بر V2X (Vehicle-to-Everything) می‌توانند تصادفات جاده‌ای را پیش‌بینی کنند و با ارسال هشدار به رانندگان یا به کنترل خودروها، جلوگیری از تصادفات احتمالی کنند.
• وب سایت آی بار سامانه هوشمند حمل باری را طراحی کرده است که می‌تواند به بهبود مدیریت حمل و نقل بار، بهبود کارایی، کاهش هزینه‌ها و افزایش امنیت و اطمینان در حمل بار کمک کنند.
• اپلیکیشن آی بار با سامانه حمل و نقل هوشمند به مشتریان امکان می‌دهد تا به صورت دقیق مکان بار را در هر لحظه ردیابی و وضعیت آن را بررسی کنند.

نمونه‌هایی از سیستم حمل و نقل هوشمند

سیستم های حمل و نقل هوشمند (ITS) در سراسر جهان با انواع مختلفی پیاده‌سازی شده است. در زیر نمونه‌هایی از سیستم‌های حمل و نقل هوشمند را معرفی می‌کنم.

• متروی دانمارک: “Cityringen” یک پروژه در شهر کپنهاگ، پایتخت دانمارک است که یک نمونه بسیار موفق از سیستم حمل و نقل به شمار می‌آید. Cityringen یک خط قطار زیرزمینی بدون راننده است که به مناطق مختلف شهر می‌رسد و از آن به عنوان حلقه شهری هم یاد می‌شود.
• متروی سیدنی: متروی بدون راننده سیدنی یکی از نمونه‌های موفق و پیشرفته از سیستم هوشمند ITS در جهان است و به بهبود حمل و نقل عمومی و کاهش ترافیک و آلودگی هوا در شهر سیدنی کمک کرده است. سیستم متروی سیدنی از تکنولوژی هوش مصنوعی برای مدیریت و کنترل قطارها و سیگنال‌ها استفاده می‌کند. این تکنولوژی به بهره‌برداری بهینه‌تر قطارها، جلوگیری از تصادفات و کاهش تأخیرها کمک می‌کند.
• سیستم حمل و نقل کره جنوبی: استفاده از داده‌های مکانی تلفن‌های همراه به منظور بهبود سیستم حمل و نقل شهری یکی از نمونه‌های جالب از حمل و نقل هوشمند است. در شهر سئول، کره جنوبی، دولت از این روش برای بهبود سیستم حمل و نقل عمومی، به خصوص اتوبوس‌های شبانه، استفاده کرده است. این نمونه از سیستم هوشمند حمل و نقل به کاهش ترافیک، بهبود کیفیت حمل و نقل عمومی، و ارائه خدمات بهتر به شهروندان کمک کرده است. از این رویکرد در شهرها به منظور بهینه‌سازی حمل و نقل عمومی و کاهش ترافیک شهری بسیار استفاده می‌شود.
• سیستم حمل و نقل اسکاتلند: سیستم حمل و نقل عمومی در شهر گلاسکو، اسکاتلند، به مسافران اطلاعات دقیقی از اتوبوس‌های عمومی، زمان‌بندی آن‌ها، در دسترس بودن صندلی، مکان فعلی اتوبوس، مدت زمان مانده به مقصد، مقصد بعدی و تعداد مسافران داخل اتوبوس ارائه می‌دهد، یک نمونه عالی از حمل و نقل هوشمند است. این نوع از سیستم‌ها به بهبود تجربه مسافران، افزایش کارایی حمل و نقل عمومی، و بهبود مدیریت شبکه حمل و نقل کمک می‌کند.

سخن پایانی

سیستم حمل و نقل هوشمند (Intelligent Transportation System – ITS) یک زیرساخت فناوری است که از اطلاعات و فناوری جدید برای بهبود کیفیت، ایمنی، بهره‌وری و مدیریت حمل و نقل استفاده می‌کند. هدف اصلی ITS افزایش بهره‌وری، کاهش تراکم، بهبود ایمنی راه‌ها، بهینه‌سازی زمان تردد و افزایش تجربه سفر مسافران است. این سیستم با استفاده از تکنولوژی‌های مختلف مانند سنسورها، کامپیوترها، داده‌های ماهواره‌ای، شبکه‌های ارتباطی و نرم‌افزارهای پیشرفته عمل می‌کند.