حمل و نقل مواد غذایی، یک روش حیاتی برای توسعه صنایع غذایی و انتقال مواد خوراکی به مصرف‌کننده است. از بین انواع روش‌های حمل، حمل و نقل جاده‌ای، یکی از محبوب‌ترین روش‌هاست و جالب است بدانید در اتحادیه اروپا، 77 درصد از کل بارهای حمل شده، به صورت زمینی است. در این مطلب می‌خواهیم شما را با مهمترین نکات حمل مواد غذایی آشنا کنیم. لذا اگر در این حوزه فعالیت دارید، خواندن این مطلب به شما توصیه می‌شود. همچنین اگر مایل به همکاری با سامانه هوشمند حمل بار آی بار هستید، می‌توانید با پر کردن این فرم، عضوی از خانواده بزرگ حمل و نقل آی بار شوید.
چرا حمل و نقل مواد غذایی مهم است؟
پاسخ ساده است، حمل مواد غذایی و خوراکی مهم است چرا که بسیاری از مشاغل به مواد غذایی وابسته هستند. از طرف دیگر مواد غذایی، بخش جدایی ناپذیر از عرضه و تقاضا در بازار است.
به عبارت دیگر حمل و نقل مواد خوراکی مورد نیاز مصرف‌کنندگان در زمان مشخص، یک موضوع حیاتی برای ایجاد تعادل در بازار عرضه و تقاضا است. در این میان حمل مواد غذایی مستلزم رعایت دو نکته است:
- تحویل به موقع کالا در محل مناسب
- رعایت پروتکل‌های ایمنی و بهداشتی
واضح است که پیشگیری از فساد مواد غذایی به ویژه در مورد مواد غذایی فساد پذیر مانند گوشت، غذاهای دریایی و محصولات منجمد، در تکنولوژی حمل و نقل اهمیت بسیار بالایی دارد. از این رو بیشترین چالش در حوزه حمل و نقل مواد غذایی، پیشگیری از فساد خوراکی‌ها است. در ادامه لیستی از مهمترین نکات حمل مواد غذایی را در اختیار شما قرار می‌دهیم. آگاهی از این نکات کمک می‌کند که فرآیند حمل و نقل را بهینه‌سازی نموده و از پرداخت هزینه‌های اضافی جلوگیری نمایید.
مهم ترین نکات حمل و نقل مواد غذایی
در این بخش می‌خواهیم مهمترین نکات حمل و نقل مواد غذایی را برای شما توضیح بدهیم. با ما همراه باشید.
1. بسته بندی و جابجایی مناسب
برای بسته‌بندی لازم است از موادی استفاده کنید که مواد غذایی را در برابر ضربه محافظت کنند. به عنوان مثال فیبر، فوم و پلاستیک‌های ضربه گیر، گزینه‌های مناسبی هستند. همچنین برای مواد غذایی فاسد شدنی، لازم است ازیخچال‌های حمل که عایق‌بندی مناسبی در برابر گرما دارند کمک بگیرید. در نهایت تعداد جابه‌جایی‌ها را به حداقل برسانید تا بسته بندی محصول دچار آسیب نشود.
2. حمل و نقل مواد خوراکی در کوتاه ترین زمان ممکن
مدت زمان حمل و نقل مواد غذایی را برآورد کنید و به دنبال راه‌هایی برای کوتاه‌تر کردن مسیر باشید و برای این کار از قبل برنامه ریزی کنید. تاخیرهای احتمالی را در نظر بگیرید و به یاد داشته باشید که زمان مناسب برای حمل و نقل مواد غذایی مختلف با یکدیگر تفاوت دارد. از این رو باید اولویت بندی‌هایی برای حمل داشته باشید.
برای این کار ضمن در نظر داشتن پنجره زمانی برای حمل هریک از مواد غذایی، بهتر است از سیستم FIFO استفاده نمایید. در این روش مواد غذایی، به ترتیبِ زمان بارگیری، به مقصد تحویل داده می‌شوند. به عبارت دیگر هر کالایی زودتر بارگیری شده، زودتر هم تخلیه خواهد شد. همین موضوع به جلوگیری از فساد مواد غذایی کمک می‌کند.
3. کنترل دمای مواد غذایی در طول فرآیند حمل
قبل از بارگیری، کامیون یا ماشین‌های حمل مواد غذایی حمل را خنک کنید، این موضوع به فراهم شدن یک محیط با دمای مطلوب اولیه کمک می‌کند.
بار خود را به گونه‌ای توزیع کنید که جریان هوا امکان پذیر باشد و حتی‌الامکان از حمل بار اضافه خودداری نمایید. دمای مواد غذایی را در طول فرآیند حمل کنترل کنید.
غذاهای تازه و منجمد نشده، باید در دمای زیر 5 درجه سانتی‌گراد، نگهداری شوند تا مدت طولانی‌تری سالم بمانند. اگر بار شما غذای گرم است، باید دمای خودروی حمل، 63 درجه سانتی‌گراد یا بالاتر باشد تا از رشد باکتری‌ها جلوگیری شود.
4. رعایت پروتکل های بهداشتی
حفظ شیوه‌های بهداشتی حمل و نقل، برای انتقال مواد غذایی و خوراکی‌ها بسیار مهم است. زیرا بدون رعایت نکات و پروتکل‌های بهداشتی، مواد غذایی سالم به مقصد نمی‌رسند. لذا ضمن کنترل بر نظافت وسایل نقلیه، از رعایت کامل اصول بهداشت توسط کارکنان خود اطمینان حاصل کنید.
فراموش نکنید که رعایت استانداردهای بهداشتی، از جمله مهمترین مسائل این صنعت به شمار می‌آیند. بهداشت نامناسب، منجر به انتقال باکتری و فساد مواد غذایی و در نتیجه گسترش بیماری خواهد شد.
5. پیاده‌سازی سیستم‌های ردیابی
شاید برایتان سوال باشد که چرا ردیابی مهم است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم اگر بیماری یا مسمومیت غذایی شیوع پیدا کند، ردیابی به یافتن منبع آلودگی و زمان و مکان وقوع آن کمک می‌کند. این فرآیند همچنین در حذف محصول آسیب دیده از بازار کمک کننده است.
لذا فعالان حوزه حمل و نقل غذا باید برای اطمینان از ایمنی کالاهای حمل شده، از طریق ردیابی، مستندات تهیه نمایند. وجود سیستم ردیابی به شما کمک می‌کند اطلاعات کامل‌تری در خصوص موقعیت حمل، دما، رطوبت، تاریخ ورود و خروج و بارنامه‌های ماشین‌های حمل داشته باشید. زیرا تاخیر در حمل و نقل، منجر به فشاد مواد غذایی می‌شود و این مورد از طریق ردیابی قابل پیگیری است.
برای پیاده‌سازی سیستم ردیابی می‌توانید از فناوری RFID (شناسایی فرکانس رادیویی) استفاده نمایید. این فناوری از امواج رادیویی برای ضبط و انتقال اطلاعات ذخیره شده بر روی برچسب های RFID متصل به محصولات غذایی استفاده می‌کند.
6. آموزش و آگاه‌سازی کارکنان در مورد پرتکل‌های ایمنی حمل مواد غذایی
به یاد داشته باشید که آگاه‌سازی کارکنان، از پرداخت هزینه‌های احتمالی و جریمه جلوگیری می‌کند. همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، حمل مواد غذایی باید بر اساس اصول و استانداردها انجام شود و در غیر این صورت، مواد غذایی سالم به دست مصرف‌کننده نخواهد رسید.
لذا داشتن کادر حرفه‌ای و آموزش دیده در حوزه حمل و نقل می‌تواند کسب و کار شما را از پرداخت هزینه‌های اضافه و آسیب دیدن هویت برند، نجات دهد.
7. همیشه یک برنامه پشتیبان داشته باشید
آیا فکر کرده‌اید که اگر سیستم تبرید ماشین‌های حمل مواد غذایی شما خراب شود و یا کامیون در طول مسیر دچار ایراد فنی شود، تکلیف چیست؟ اینجاست که اهمیت پشتیبان به عنوان راه حل جایگزین مشخص می‌شود. اگر پشتیبان نداشته باشید، کلیه مواد غذایی (به ویژه اگر مواد غذایی شما فاسد شدنی باشد) در عرض چند ساعت از بین می‌رود و شرکت شما نه تنها مجبور به پرداخت خسارت است، بلکه به لحاظ تجاری دچار آسیب می‌شود.
8. مدیریت چالش های فرآیند حمل و نقل
چالش اصلی در فرآیند حمل و نقل، کنترل دما و حفظ دمای ثابت در طول فرآیند حمل است. عواملی مانند نوسان دمای خارجی، تجهیزات خنک کننده ناکارآمد و زمان حمل و نقل طولانی، می‌توانند چالش‌هایی ایجاد نمایند. راه حل مدیریت این چالش‌ها، بهبود تجهیزات حمل، استفاده از دستگاه‌های مانیتورینگ دما و آموزش کارکنان برای مدیریت صحیح مواد غذایی حساس به دما است.
سخن پایانی
در این مطلب درباره روش‌های حمل و نقل و نکات مربوط به این حوزه توضیح دادیم. همچنین به اهمیت حمل و نقل صحیح مواد خوراکی اشاره کردیم و در نهایت لیستی از 8 مورد از مهمترین نکات حمل مواد غذایی را در اختیار شما قرار دادیم.
در صورتی که در حوزه حمل و نقل زمینی فعالیت دارید، لازم است مواردی که به آنها اشاره کردیم را به درستی رعایت نمایید. امیدواریم خواندن این مطلب اطلاعات مفیدی درباره حمل و نقل مواد غذایی در اختیار شما قرار داده باشد.
سوالات متداول
1. دما چگونه بر ایمنی مواد غذایی در حین حمل و نقل تأثیر می گذارد؟
دما اولین و اصلی‌ترین عاملی است که بر حمل و نقل صحیح مواد غذایی تاثیر می‌گذارد. لازم است مواد غذایی در دمای بین 2 تا 7 درجه سانتی‌گراد حمل شوند تا از رشد باکتری جلوگیری شدن و اتلاف مواد غذایی را به حداقل برساند.
2. نحوه بسته بندی مواد غذایی فاسد شدنی چگونه است؟
برای بسته‌بندی مواد غذایی فاسد شدنی نظیر گوشت، مواد منجمد و غذاهای دریایی لازم است از آجرهای فوم، یخچال‌های عایق‌بندی شده و پلاستیک‌های ضربه گیر استفاده کرد.
3. بهترین روش‌ها برای جلوگیری از فساد مواد غذایی چیست؟
بررسی و کنترل دما، استفاده از روش FIFO برای تحویل مواد غذایی، برچسب زدن به محصولات غذایی، رعایت پروتکل‌های بهداشتی، عدم حمل بار اضافی و به حداقل رساندن زمان حمل و نقل است.