در این مطلب از بلاگ آی بارپی با انواع روشهای پرداخت بارنامه آشنا می‌شویم. هنگامی که افراد یک کالای خاص را با اهداف مختلف شامل تعمیر، فروش، بهره‌برداری و غیره به هر صورتی در اختیار یک شخص حقیقی یا حقوقی قرار می‌دهند، برای اثبات مالکیت خود بر کالا و همچنین تعیین زمان و نحوه باز‌پس‌گیری آن، به یک رسید قابل استناد نیاز دارند. در سیستم حمل و نقل کالا و بار نیز به همچین رسیدی نیاز است که بارنامه این نقش را ایفا می‌کند. بارنامه توسط شرکت‌های باربری و ارائه خدمات حمل و نقل کالا صادر شده و مسئولیت تایید صحت اطلاعات موجود در آن نیز بر عهده این شرکت‌ها است. بارنامه‌ها حاوی اطلاعات مختلفی از جمله فرستنده، تحویل‌گیرنده، نوع بار، هزینه حمل و نقل و بیمه، مقصد و مشخصات وسیله و غیره هستند. یکی از موارد مهم در بارنامه‌های حمل و نقل، پرداخت هزینه خدمات که به روشهای مختلف انجام می‌شود.
اهمیت بارنامه حمل و نقل در چیست؟
پیش از آشنایی با روشهای پرداخت بارنامه با اهمیت بارنامه در حمل و نقل و باربری کالاها آشنا می‌شویم. بارنامه در واقع یک سند و رسید معتبر و در عین حال قابل استناد است که شرکت‌های ذی‌صلاح در ازای تحویل بار آن را برای فرستنده یا مالک بار صادر می‌کنند. بارنامه از این نظر اهمیت دارد که قراردادی حقوقی بین ارسال کننده بار و شرکت ارائه دهنده خدمات است که در صورتی که هر مشکلی در فرایند تحویل بار رخ دهد، طرفین بر اساس مفاد این قرارداد می‌توانند برای حل اختلاف خود اقدام کنند.
مالکیت کالا و بار که به شرکت حمل و نقل تحویل داده شده، بر اساس اطلاعات مندرج در بارنامه که به تأیید طرفین رسیده است، مشخص می‌شود. به غیر از بحث‌های مربوط به پرداخت بارنامه، در صورتی که برای حمل و نقل و جابجایی بار توسط شرکت‌های معتبر و دارای مجوز، بارنامه صادر نشده باشد، هرگونه بیمه‌نامه که برای بار صادر شده باشد فاقد اعتبار بوده و شرکت‌های بیمه در صورت بروز مشکل هیچگونه خسارتی به صاحب بار پرداخت نخواهند کرد.
به غیر از بحث پرداخت بارنامه و هزینه‌های آن، نکته مهمی که در مورد بارنامه وجود دارد این است که یک سند بی‌قید و شرط هستند. به این معنی که شرکت‌های خدمات باربری نمی‌توانند تحویل بار را مشروط به انجام کار دیگری نمایند و موظف هستند که بار را به تحویل‌گیرنده‌ای که در بارنامه درج شده، تحویل نمایند.
هزینه‌های موجود در فرم پرداخت بارنامه
در مبحث پرداخت بارنامه و هزینه‌های مربوط به آن، موارد مختلفی وجود دارد که به عنوان هزینه در برنامه قید می‌شود. این موارد به شرح زیر هستند:
- کرایه حمل: که توسط شرکت باربری بر اساس مسافت، نوع وسیله و نوع بار تعیین می‌شود.
- جمع آوری و بارگیری: در صورتی که به جمع‌آوری بار و بارگیری آن در وسایل نقلیه نیاز باشد، این خدمات توسط شرکت باربری محاسبه شده و هزینه آن در فرم پرداخت بارنامه درج می‌شود.
- توزیع و تخلیه: هزینه‌های مربوط به توزیع و تخلیه بار نیز به صورت جداگانه محاسبه شده و در بارنامه قید می‌شود.
- بسته بندی: از دیگر هزینه‌های مهم است که در صورت انجام توسط شرکت ارائه دهنده خدمات، در بارنامه قید می‌شود.
- عوارض و مالیات: عوارض جابجائی (حق پایانه) معادل ۴% کرایه است که در بارنامه قید می‌شود. مالیات بر ارزش افزوده نیز که معادل 9% بوده و پس از محاسبه در فرم پرداخت بارنامه درج می‌شود.
- حق سازمان یا کمیسیون: این هزینه توسط راننده پرداخت می‌شود که برای داخل پایانه 8%، خارج پایانه 10% و خرده‌بار 15% درصد است.
- بیمه مسئولیت: یکی دیگر از وجوه مهمی است که در بارنامه ثبت می‌شود و در صورت بروز حادثه، صاحب بار می‌تواند نسبت به دریافت خسارت از شرکت بیمه اقدام کند.
انواع روشهای پرداخت بارنامه
پرداخت بارنامه و هزینه‌های مربوط به آن معمولا به 4 روش انجام می‌شود که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
پرداخت به صورت پیش کرایه
این روش پرداخت بارنامه به این صورت که فرستنده بار در مبدأ، کلیه هزینه‌های مربوط به حمل و نقل کارا پرداخت می‌کند و هیچ هزینه‌ای از تحویل‌گیرنده در مقصد دریافت نمی‌شود. معمولا روشهای ارسال پستی و باربری به این شیوه پرداخت می‌شوند و هزینه باربری و ارسال کالا به قیمت کالا اضافه شده و مشتری آن را در زمان خرید پرداخت می‌کند.
پرداخت به صورت پس کرایه
این روش پرداخت بارنامه درست در نقطه مقابل روش پیش کرایه قرار دارد و هزینه حمل و نقل بار و کالا پس از تحویل کالا از گیرنده دریافت می‌شود. در واقع زمانی که کالا یا بار توسط فرستنده ارسال می‌شود، در مقصد، گیرنده کلیه هزینه‌های مربوط به حمل و نقل را پرداخت می‌کند.
پرداخت بارنامه به صورت نقدی
یکی دیگر از روشهای پرداخت بارنامه است که می‌تواند به صورت پیش کرایه یا پس کرایه انجام شده و هزینه‌های مربوط به حمل و نقل و باربری به صورت وجه نقد توسط گیرنده یا فرستنده پرداخت شود.
پرداخت آنلاین بارنامه الکترونیکی
در صورتی که بارنامه به صورت الکترونیکی صادر باشد، هر یک از طرفین که موظف به پرداخت هزینه‌های مربوط به حمل و نقل هستند می‌توانند آن را به صورت اینترنتی و از طریق درگاه‌های اینترنتی بانک‌ها پرداخت کنند.
جمع‌بندی
بارنامه و ثبت آن باعث می‌شود که بار و کالایی که قرار است حمل و جابجا شود، ارزش و اعتبار پیدا کند. به همین دلیل بارنامه سند مهمی است که در آن موارد مهمی از جمله هزینه‌های مربوط به باربری و حمل و نقل کالا ثبت می‌شود. هزینه‌های مربوط به حمل و نقل به صورت معمول توسط گیرنده کالا پرداخت می‌شود که می‌توان تمام هزینه‌های مربوطه را در بارنامه قید کرد. برای پرداخت بارنامه روشهای مختلفی وجود دارد که افراد می‌توانند با توجه به شرایط خود یکی از این روش‌ها را برای پرداخت انتخاب نمایند. سامانه پرداخت لجستیک آی بارپی نیز انتخابی بسیار مناسب برای پرداخت هوشمند بارنامه و هزینه‌های مربوط به آن است که سرعت و دقت از ویژگی های رقابتی آن برای کسب و کارها است.