لاستیک سالم ماشین چه مشخصاتی باید داشته باشد؟

لاستیک، یکی از اصلی‌ترین و حیاتی‌ترین بخش‌های یک خودرو است که بدون وجود آن، حرکت خودرو غیر ممکن است. اما علاوه بر وجود لاستیک، سلامت آن نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به عبارت دیگر لاستیک سالم ماشین، به طور مستقیم روی ایمنی خودرو و کیفیت رانندگی تاثیر می‌گذارد.

از این رو تصمیم داریم در این مطلب از وبلاگ آی بار، سامانه مدیریت یکپارچه حمل و نقل، درباره لاستیک سالم ماشین و مشخصات یک لاستیک سالم، اطلاعاتی را با شما به اشتراک بگذاریم. لذا اگر به سلامت خودرو و ایمنی رانندگی خود اهمیت میدهید، خواندن این مطلب را از دست ندهید.

اهمیت لاستیک سالم ماشین

توسعه صنعت خودروسازی و لوازم جانبی خودرو، منجر به استانداردهای تازه‌ای در صنعت لاستیک سازی شده است. به‌طوری‌که طبق دستاوردهای نوین صنعت لاستیک سازی در تولید تایرهای جدید، فقط 5 درصد از وزن خودرو باید به لاستیک منتقل شود و 95 درصد وزن باقی مانده روی باد داخل لاستیک است. اگر به هر دلیلی این توازن بر هم بخورد، تعادل خودرو و کیفیت رانندگی دچار اختلال خواهد شد.

علاوه بر این متریال به کار رفته در تولید لاستیک، از جمله عواملی است که می‌تواند سلامت لاستیک در بلند مدت را تضمین نماید. اما سالم بودن لاستیک فقط محدود به این دو عامل نیست، بلکه عوامل دیگری نیز در سلامت لاستیک دخیل هستند. در ادامه این 8 عامل را به همراه نکات تکمیلی در اختیار شما قرار می‌دهیم.

ویژگی‌های یک لاستیک استاندارد چیست؟

شاید برای شما سوال باشد که یک لاستیک خوب و استاندارد چه ویژگی‌هایی دارد و موقع خرید لاستیک باید به چه نکاتی توجه کنیم؟ در پاسخ به این سوال یک چک لیست شامل 8 مورد برای شما تهیه کرده‌ایم تا بتوانید یک لاستیک خوب را به درستی تشخیص دهید و برای خرید لاستیک مناسب، به درستی تصمیم گیری کنید:

1. توجه به طرح آج لاستیک

شاید تصور کنید که طرح آج لاستیک، جنبه زیبایی دارد و کاملاً سلیقه‌ای است، اما باید بگوییم طرح‌های مختلف آج، صرفاً برای زیباتر شدن لاستیک نیستند، بلکه هر یک از این طرح‌ها، کاربرد خاص خود را دارند و به طور مستقیم با کاربری خودرو، نوع جاده و میزان باری که خودرو حمل می‌کند مرتبط می‌شوند.

به عبارت دیگر طرح آج مناسب برای جاده‌های ناهموار، جاده‌های برفی و مرطوب و متفاوت است چرا که طرح آج در راندن آب سطح جاده به طرفین، دور کردن سنگ ریزه‌ها و شن، نقش تعیین کننده‌ای دارد. علاوه بر این طرح آج در جلوگیری از استهلاک و بالا رفتن حرارت تایر در طول رانندگی تاثیر گذار است و قدرت فرمان گیری نیز تا حدود زیادی تحت تاثیر طرح آج لاستیک است.

2. تاریخ انقضای آج لاستیک

عمر مفید آج لاستیک یا به عبارت دیگر تاریخ انقضای آج، یکی دیگر از فاکتورهای لاستیک سالم ماشین است که باید در هنگام خرید لاستیک به آن توجه داشته باشید. مدت زمان مجاز استفاده از آج، با عنوان سایش آج (Tread Wear)  روی بدنه تایر ثبت شده است و معمولاً عددی بین 100 تا 500 است. توجه داشته باشید که هر چقدر عدد حک شده روی بدنه تایر بیشتر باشد، آج لاستیک عمر طولانی‌‎تری دارد.

3. مشاهده تاریخ تولید لاستیک

یکی از فاکتورهای اصلی برای خرید لاستیک، تاریخ تولید آن است. چرا که هر محصولی تاریخ انقضای مشخصی دارد و لاستیک ماشین نیز از این قاعده مستثنی نیست. اگر نگاهی به بدنه لاستیک و نوشته‌های درج شده روی بدنه بیندازید، عددی 4 رقمی را مشاهده می‌کنید که هفته و سال تولید میلادی لاستیک را مشخص می‌کند. دو عدد اول از سمت چپ، نشان دهنده تعداد هفته و دو عدد بعدی سال ساخت را نشان می‌دهند. تاریخ انقضای اکثر لاستیک‌های خودرو 5 ساله است و بهتر است پس از 3 سال استفاده مداوم تعویض شود.

4. توجه به مقدار بار مجاز قابل حمل توسط لاستیک

نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید، مقدار بار مجازی است که لاستیک خودرو می‌تواند تحمل کند. فراموش نکنید که میزان بار، نقش تعیین کننده‌ای در روند حرکت و سرعت خودرو در طول مسیر داشته باشد. به مقدار بار مجاز لاستیک، اصطلاحاً شاخص وزن لاستیک گفته می‌شود که در صورت بی توجهی به این مقدار، ممکن است با خطراتی نظیر ترکیدن لاستیک، تصادف و مشکلاتی از این دست مواجه شوید.

شاخص وزن لاستیک را باید در نوشته‌های روی بدنه لاستیک جستجو نمایید. بدیهی است که مقدار بار مجاز برای لاستیک‌های مختلف متفاوت است و عدد حک شده روی لاستیک بر اساس دو واحد اندازه گیری پوند و کیلوگرم ثبت شده است.

در ادامه جدول شاخص وزن لاستیک برای آگاهی هرچه بیشتر شما آورده شده است. به عنوان مثال عدد 91 در این جدول نشان می‌دهد که هر تایر می‌تواند 615 کیلوگرم بار را تحمل کند، در نتیجه مجموع بار خودرو و سرنشینان آن نباید بیشتر از 2460 کیلوگرم شود.

5. دقت به سرعت مجاز برای حرکت با لاستیک

شاید تصور کنید که سرعت یک خودرو، مستقل از لاستیک آن است، اما باید بگوییم این تصور کاملاً غلط است و سرعت خودرو به طور مستقیم به حداکثر سرعت مجاز هر لاستیک در مدت زمان 10 دقیقه بستگی دارد.

شاخص سرعت لاستیک با یکی از حروف انگلیسی از A تا Z نمایش داده می‌‎شود. شاخص سرعت لاستیک در جدول زیر نمایش داده شده است:

کد روی لاستیک	سرعت مجاز (کیلومتر بر ساعت)	کد روی لاستیک	سرعت مجاز (کیلومتر بر ساعت)	کد روی لاستیک	سرعت مجاز (کیلومتر بر ساعت)
A1	5	D	65	Q	160
A2	10	E	70	R	170
A3	15	F	80	S	180
A4	20	G	90	T	190
A5	25	J	100	U	200
A6	30	K	110	H	210
A7	35	L	120	V	240
A8	40	M	130	W	270
B	50	N	140	Y	300
C	60	P	150	ZR	بیشتر از 240

واضح است که هرچقدر این عدد به حروف پایانی نزدیک‌تر باشد، سرعت مجاز برای لاستیک خودرو بالاتر است.

6. در نظر گرفتن اندازه تایر

هر خودرو، متناسب با کاربری، وزن و نوع آن به لاستیک استاندارد با ابعاد مناسب نیاز دارد. از این رو اندازه لاستیک باید با نوع خودرو تناسب داشته باشد و در هنگام خرید لاستیک باید به این نکته به طور خاص توجه نمایید.

7. توجه به شاخص مقاومت حرارتی

مقاومت حرارتی، یکی دیگر از شاخص‌های تاثیر گذار در سلامت لاستیک است که با حروف لاتین، روی دیواره لاستیک مشخص می‌شود. در زمان رانندگی و به واسطه ساییدگی و اصطکاک لاستیک با سطح جاده، بدنه لاستیک دچار حرارت شده و در سرعت‌های بالا، این عدد افزایش می‌یابد.

گرید درجه حرارت	سرعت (متر بر ساعت)
A	بالاتر از 115
B	بین 100 تا 115
C	بین 85 تا 100

از این رو توجه به مقاومت حرارتی نقش بسیار مهمی در طول عمر مفید لاستیک دارد و یک عامل مهم و کلیدی در انتخاب و خرید لاستیک به شمار می‌رود.

8. میزان چسبندگی و کشسانی

آخرین نکته تاثیرگذار در لاستیک سالم ماشین، میزان چسبندگی و حالت کشسانی آن به ویژه در جاده‌های مرطوب و برفی است. در واقع میزان چسبندگی، نوع خاصی از اصطکاک است که بین لاستیک خودرو و سطح جاده وجود دارد و میزان مقاومت تایر در جاده‌های مختلف به خصوص جاده‌های خیس و لغزنده را نشان می‌دهد.

چسبندگی لاستیک را می‌توان ناشی از فشار خودرو دانست که لاستیک‌ها را به سطح جاده می‌چسباند. استاندارد بودن میزان چسبندگی، در هنگام رانندگی به ویژه مسیرهای طولانی و در فصول بارندگی، ضروری است. چرا که عدم چسبندگی به معنی خارج شدن کنترل وسیله نقلیه است.

در جدول زیر میزان چسبندگی و کشش تایر آمده است.

گرید شاخص چسبندگی لاستیک	جاده آسفالت	جاده بتن
AA	0.54<	0.38
A	0.47<	0.35
B	0.38<	0.26
C	0.38>	0.26

جدول شاخص چسبندگی

میزان چسبندگی از بیشترین تا کمترین مقدار آن، با حروف AA-A-B-C مشخص می‌شود و AA نشان دهنده بیشترین میزان چسبندگی لاستیک به سطح جاده است.

نکات تکمیلی انتخاب لاستیک سالم ماشین

• در هنگام خرید لاستیک به وجود استاندارد SWR روی بدنه لاستیک توجه نمایید.
• در هنگام انتخاب لاستیک، به کاربری خودرو، مقدار بار مجاز لاستیک، سرعت مجاز لاستیک، سطح جاده، اندازه لاستیک، تاریخ تولید و تاریخ انقضای آن توجه نمایید.
• چک کردن دوره‎ای لاستیک را از یاد نبرید. این موضوع به سلامت لاستیک، ایمنی راننده و خودرو، بهره وری بالاتر و در نهایت مصرف سوخت کمتر کمک می‌کند.
• تنظیم باد ماهیانه را فراموش نکنید. اشاره کردیم که 95 درصد وزن خودرو و بار آن، روی باد داخل تایر است.
• ترجیحاً تمامی لاستیک‌های خودرو را از یک شرکت و یک برند تهیه نمایید. چرا که تاریخ مصرف و سرعت لاستیک هر برند ممکن است با برند دیگر تفاوت داشته باشد.
• در هنگام کنترل و تنظیم فشار باد، لاستیک‌ها باید سرد باشند، لذا از خالی کردن باد اضافی در هنگام گرم بودن لاستیک خودداری کنید.
• سلامت رینگ و قالپاق، به اندازه سلامت لاستیک اهمیت دارد. لذا حتی الامکان از رینگ معیوب، زنگ زده، تاب دار، جوشکاری شده، دست دوم یا تعمیر شده استفاده نکنید.
• به همراه داشتن لاستیک زاپاس را جدی بگیرید و آن را در شرایط مناسبی نگهداری کنید. همچنین از کافی بودن باد و فشار لاستیک زاپاس اطمینان حاصل نمایید.
• به یاد داشته باشید که استفاده از لاستیک غیر استاندارد برای خودرو، سلامت خودرو و سرنشینان آن را به خطر خواهد انداخت. لذا خرید لاستیک سالم و استاندارد را در اولویت خود قرار دهید.
• کافی نبودن باد لاستیک و اضافه بودن باد، هر دو مضر و آسیب رسان است. کم باد بودن لاستیک، باعث افزایش اصطکاک و استهلاک خودرو خواهد شد و عمر لاستیک را به طور قابل توجهی کاهش خواهد داد. در مقابل بالا بودن میزان باد نیز تعادل و توازن ماشین را بر هم می‌زند.
• توجه داشته باشید که اگر لاستیک از طرفین دچار خوردگی شده و در بخش میانی سالم بماند، نشان‌دهنده کم باد بودن لاستیک است و اگر فقط در قسمت میانی دچار ساییدگی شود، نشان می‌دهد که مقدار باد لاستیک از حد مجاز بالاتر است.
• آج لاستیک‌ها باید به طور مرتب مورد بررسی و معاینه فنی قرار بگیرد و پیش از صاف شدن لاستیک و از بین رفتن آج، تعویض شود چرا که در غیر این صورت لاستیک در معرض ترکیدن و به خطر افتادن جان سرنشینان است.

سخن پایانی

در این مطلب از وبلاگ آی بار به بیان مهم‌ترین ویژگی‌های لاستیک سالم پرداختیم و لیستی از شاخص‌های اصلی سلامت لاستیک در اختیار شما قرار دادیم. در پایان نکاتی برای افزایش عمر لاستیک، حفظ سلامت لاستیک، ایمنی خودرو و سرنشینان مطرح کردیم. امیدواریم که خواندن این مطلب اطلاعات مفیدی درباره لاستیک سالم ماشین در اختیار شما قرار داده باشد.